8 λόγοι που τα περιστατικά ΔΕΠΥ έχουν αυξηθεί

Δεν έχουν αυξηθεί μόνο οι διαγνώσεις, αλλά έχει αλλάξει και ο τρόπος ζωής, με αποτέλεσμα τα περιστατικά να γίνονται ολοένα και περισσότερα.

iStock

Η αύξηση των διαγνώσεων Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) είναι ένα φαινόμενο που έχει καταγραφεί σε πολλές χώρες τα τελευταία χρόνια, με τους αριθμούς των ατόμων που διαγιγνώσκονται να αυξάνονται συνεχώς. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Sven Bölte, ειδικός στην παιδοψυχιατρική από το Ινστιτούτο Karolinska, σε άρθρο του στο The Conversation, η άνοδος αυτή σχετίζεται με πολλούς παράγοντες, οι οποίοι αλληλοεπιδρούν και δημιουργούν μια πολύπλοκη εικόνα. Ο ίδιος τονίζει ότι η αύξηση αυτή δεν αφορά μόνο την αύξηση των διαγνώσεων, αλλά και τις εξελίξεις στον τομέα της ψυχικής υγείας και των κοινωνικών συνθηκών. Η κατανόηση αυτών των αιτίων μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση της φαινομενικά ανεξήγητης τάσης των όλο και περισσότερων περιστατικών ΔΕΠΥ.

1. Πολλαπλές διαγνώσεις σε ίδιο άτομο

Παλιότερα, οι γιατροί ακολουθούσαν την πρακτική της διάγνωσης μιας μόνο διαταραχής για κάθε άτομο, χωρίς να συνδυάζουν διαφορετικά συμπτώματα ή διαταραχές. Ωστόσο, σήμερα, σύμφωνα με τις οδηγίες των ειδικών, είναι πιο συνηθισμένο να γίνεται διάγνωση και άλλων καταστάσεων όταν κρίνεται αναγκαίο για την πλήρη κατανόηση των συμπτωμάτων του ατόμου. Όπως αναφέρει ο καθηγητής Μπόλτε, "οι γιατροί προτιμούν πλέον να καταγράφουν όλες τις διαταραχές που συνυπάρχουν, προκειμένου να κατανοηθεί και να αντιμετωπιστεί καλύτερα το σύνολο των δυσκολιών του ατόμου".

2. Αυξημένη γνώση και ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών

Η νέα γενιά επαγγελματιών υγείας είναι καλύτερα εκπαιδευμένη και ενημερωμένη σχετικά με τη ΔΕΠΥ, κάτι που έχει συμβάλει στην πρώιμη αναγνώριση και διάγνωση της διαταραχής, κυρίως σε ομάδες που στο παρελθόν δεν λαμβάνονταν υπόψη, όπως τα κορίτσια και οι γυναίκες. Η βελτιωμένη εκπαίδευση των επαγγελματιών έχει κάνει δυνατή την αναγνώριση της ΔΕΠΥ σε διαφορετικά ηλικιακά και κοινωνικά στρώματα.

3. Μειωμένο στίγμα

Στο παρελθόν, η ΔΕΠΥ ήταν μια διαταραχή με σημαντικό κοινωνικό στίγμα, κάτι που εμπόδιζε πολλούς ανθρώπους να ζητήσουν βοήθεια. Σήμερα, όμως, η κοινωνία έχει γίνει πιο δεκτική απέναντι σε τέτοιες διαταραχές. Η αύξηση της κατανόησης για τη ΔΕΠΥ και η μείωση του στίγματος κάνουν πιο εύκολη τη διάγνωση και την αποδοχή. Όπως σχολιάζει ο Μπόλτε, "για πολλές οικογένειες και άτομα, η ΔΕΠΥ δεν είναι πια κάτι για το οποίο πρέπει να ντρέπονται, αλλά μια πτυχή της προσωπικότητάς τους".

4. Η σύγχρονη κοινωνία απαιτεί περισσότερες γνωστικές δεξιότητες

Η ΔΕΠΥ δεν είναι ασθένεια, αλλά μια δυσλειτουργία σε γνωστικά χαρακτηριστικά όπως η συγκέντρωση, η προσοχή και ο αυτοέλεγχος. Στη σύγχρονη κοινωνία, οι απαιτήσεις για αυτές τις δεξιότητες είναι εξαιρετικά υψηλές. Η ψηφιοποίηση, η ταχύτητα των καθημερινών δραστηριοτήτων και οι πολυάριθμες επιλογές που υπάρχουν σε όλους τους τομείς της ζωής κάνουν πιο δύσκολη την προσαρμογή για άτομα με χαμηλές δεξιότητες στα παραπάνω.

5. Μεγαλύτερες προσδοκίες για την απόδοση και την υγεία

Με την αύξηση των προσδοκιών για την ατομική απόδοση και υγεία, οι άνθρωποι έχουν περισσότερες ανησυχίες για τη δική τους λειτουργικότητα, καθώς και για αυτή των γύρω τους. Μέσα σε αυτή τη συνθήκη, η ΔΕΠΥ συχνά θεωρείται η πιθανή αιτία για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν άτομα σε τομείς όπως η εργασία και η σχολική ζωή.

6. Αλλαγές στην εκπαίδευση

Η ψηφιοποίηση των σχολείων, οι ομαδικές και πολλές και διαφορετικές δραστηριότητες, και η αύξηση των απαιτήσεων για τη μάθηση έχουν αλλάξει το εκπαιδευτικό τοπίο. Αυτές οι αλλαγές έχουν δημιουργήσει ένα περιβάλλον όπου οι απαιτήσεις για κίνητρο και συγκέντρωση είναι υψηλές, κάτι που δυσκολεύει ακόμη και τα άτομα με μικρές ενδείξεις ΔΕΠΥ να ανταπεξέλθουν.

7. Προτεραιότητα στη διάγνωση

Σε πολλές χώρες, η πολιτική έχει επικεντρωθεί στο να κάνουν τη διάγνωση πιο προσβάσιμη, μειώνοντας τον χρόνο αναμονής. Αν και αυτή η προσέγγιση είναι κατανοητή, έχει οδηγήσει σε περισσότερες διαγνώσεις χωρίς να εξετάζονται άλλες λύσεις, όπως η βελτίωση του τρόπου που διδάσκεται στα σχολεία ή η δημιουργία πιο φιλικών προς τα άτομα με νευρολογικές διαφορές εργασιακών χώρων.

8. Η διάγνωση εγγυάται πρόσβαση σε υποστήριξη και πόρους

Η διάγνωση ΔΕΠΥ συχνά είναι η μοναδική οδός για την πρόσβαση σε υποστήριξη και υπηρεσίες, μιας και πολλές υπηρεσίες δίνουν βοήθεια μόνο στα διαγνωσμένα άτομα. Αυτό έχει οδηγήσει σε αύξηση των προσπαθειών για διάγνωση, ακόμη και από άτομα που δεν πληρούν πλήρως τα κριτήρια. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται "αναβάθμιση διάγνωσης".