FatCamera
Ένας μικρός οδηγός με τις πιθανές ερωτήσεις που μπορεί να έχεις για τα εμβόλια, τη δράση και την ασφάλειά τους - και τις απαντήσεις τους!
«Πώς ακριβώς δρουν τα εμβόλια;»
Ο ρόλος των εμβολίων είναι να προετοιμάσουν τον οργανισμό ώστε να είναι το ανοσοποιητικό σύστημα πανέτοιμο να πολεμήσει τον εισβολέα (νόσο). Τα εμβόλια περιέχουν είτε ένα νεκρό είτε ένα εξασθενημένο μικρόβιο, είτε τα τμήματά του που προκαλούν μια συγκεκριμένη νόσο. Έτσι, ο οργανισμός εξασκείται στην καταπολέμησή της παράγοντας αντισώματα που αναγνωρίζουν συγκεκριμένα τμήματα του μικροβίου. Αυτή η μόνιμη ή μακροχρόνια δράση σημαίνει ότι σε περίπτωση που το παιδί εκτεθεί στη νόσο διαθέτει ήδη τα αντισώματα και ο οργανισμός του γνωρίζει πώς να την εξουδετερώσει, οπότε δε θα αρρωστήσει. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται ανοσία.
«Μπορεί το παιδί να αρρωστήσει από τη νόσο για την οποία εμβολιάστηκε εξαιτίας του εμβολίου;»
Ένα εμβόλιο που έχει παρασκευαστεί από νεκρά βακτήρια ή ιούς ή από μέρη αυτών των βακτηρίων ή των ιών είναι αδύνατο να προκαλέσει τη συγκεκριμένη ασθένεια. Μόνο τα εμβόλια που έχουν παρασκευαστεί από ζωντανούς εξασθενημένους ιούς, όπως το εμβόλιο της ανεμοβλογιάς ή το MMR (ιλαρά-παρωτίτιδα-ερυθρά), μπορούν πιθανώς να προκαλέσουν στο παιδί μια ήπια μορφή της νόσου, που όμως σχεδόν πάντα είναι πολύ πιο ήπια από τη νόσο που εκδηλώνεται μέσω της μόλυνσης από τον ίδιο τον ιό.
Γιατί είναι OK να αφήνεις το μωρό σου ή το παιδί σου να κλαίει κάποιες φορές
«Δεν είναι πιο “βαριά” τα πολυδύναμα εμβόλια;»
Τα πολυδύναμα εμβόλια περιέχουν αντιγόνα για περισσότερες από μία ασθένειες. Ασφαλή επιστημονικά δεδομένα αποδεικνύουν ότι η ταυτόχρονη χορήγηση εμβολίων δεν επιβαρύνει το ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού. Αυτή τη στιγμή το νεότερο εμβόλιο είναι το εξαδύναμο, που προστατεύει από τη διφθερίτιδα, τον τέτανο, τον κοκκύτη, την πολιομυελίτιδα, τον αιμόφιλο ινφλουέντζα και την ηπατίτιδα Β.
«Γιατί πρέπει να κάνω εμβόλιο στο παιδί μου, αφού είναι όλα τα άλλα εμβολιασμένα;»
Οι πιθανότητες ενός παιδιού να προσβληθεί από κάποια νόσο κατά της οποίας έχουν εμβολιαστεί όλα τα υπόλοιπα παιδιά, οπότε ουσιαστικά δεν υπάρχει στον περίγυρο, είναι μικρές. Εάν όμως μεγαλώσει το ποσοστό των παιδιών που είναι ανεμβολίαστα, αυξάνεται η πιθανότητα εξάπλωσης εξαιρετικά μεταδοτικών νόσων, όπως συμβαίνει αυτή τη στιγμή με την ιλαρά στην Ευρώπη. Αντίστοιχο φαινόμενο υπήρξε στις ΗΠΑ από το 1989 έως το 1991, όταν και ξέσπασε επιδημία ιλαράς. Ο μειωμένος αριθμός των εμβολιασμένων παιδιών προσχολικής ηλικίας αύξησε κατακόρυφα τα κρούσματα ιλαράς, καθώς και τους θανάτους και τις μόνιμες εγκεφαλικές βλάβες.
«Προσφέρει το εμβόλιο 100% προστασία; Πότε ξεκινά και πόσο διαρκεί η ανοσία μετά τον εμβολιασμό;»
Τα εμβόλια είναι αποτελεσματικά για το 85-99% των περιπτώσεων. Η ανοσία ξεκινά 2 εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό. Λίγα εμβόλια, όπως της ιλαράς ή της ηπατίτιδας Β, μπορεί να παρέχουν ισόβια ανοσία. Άλλα, όπως του τέτανου, έχουν διάρκεια πολλών χρόνων, αλλά απαιτούν αναμνηστικές δόσεις για να συνεχίσουν να μας προστατεύουν. Το εμβόλιο του κοκκύτη, επίσης, δεν παρέχει ισόβια ανοσία, κάτι που μπορεί να αποτελεί αιτία εμφάνισης εξάρσεων της νόσου έως σήμερα. Γι’ αυτόν το λόγο σήμερα οι ενήλικες κάνουν αναμνηστικές δόσεις του αντικοκκυτικού εμβολίου μαζί με του αντιτετανικού και του αντιδιφθεριτικού (Τdap) – ένα σημαντικό βήμα για τον έλεγχο της λοίμωξης.
«Ποια παιδιά ανήκουν στις ομάδες αυξημένου κινδύνου;»
Στις ομάδες αυξημένου κινδύνου ανήκουν κυρίως τα παιδιά με ανοσοκαταστολή ή με κάποια εκ γενετής νοσήματα ή σύνδρομα. Ο παιδίατρος θα εκτιμήσει την υγεία του παιδιού σου και θα κρίνει εάν το παιδί δεν μπορεί να κάνει ένα εμβόλιο από εκείνα που συμπεριλαμβάνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών ή αν πρέπει να κάνει κάποιο επιπλέον, όπως π.χ. της γρίπης.
«Γιατί χρειάζεται να κάνω στο παιδί μου εμβόλιο για μια νόσο που έχει εξαφανιστεί;»
Οι νόσοι που σπανίζουν ή έχουν εξαλειφθεί στην Ελλάδα, όπως η ιλαρά ή η πολιομυελίτιδα, υπάρχουν ακόμη σε άλλα μέρη του κόσμου. Οι γιατροί συνεχίζουν τον εμβολιασμό κατά αυτών των νόσων, επειδή η επαφή με μια νόσο μπορεί να γίνει εύκολα σε κάποιο ταξίδι ή από επαφή με επισκέπτη από εκείνη τη χώρα. Το 1994 εμφανίστηκε στον Καναδά κρούσμα πολιομυελίτιδας προερχόμενο από την Ινδία, όμως η νόσος δεν εξαπλώθηκε, επειδή η πλειονότητα του πληθυσμού είχε αποκτήσει ανοσία από το εμβόλιο. Η διακοπή του εμβολιασμού είναι ασφαλής μόνον όταν η νόσος έχει εξαλειφθεί παγκοσμίως, όπως, για παράδειγμα, η ευλογιά.
«Πρέπει να κάνω δίαιτα στο παιδί πριν ή μετά το εμβόλιο;»
Συστήνεται στις μικρές ηλικίες, όταν γίνεται η σταδιακή εισαγωγή των τροφών, να αποφεύγουν οι γονείς να δίνουν στο παιδί μια νέα τροφή 1-2 μέρες πριν και μετά τον εμβολιασμό.
«Ποιες είναι οι συνηθισμένες παρενέργειες των εμβολίων;»
Τα εμβόλια μπορεί να προκαλέσουν ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως χαμηλός πυρετός, πόνος, ερυθρότητα και οίδημα στο σημείο του εμβολιασμού, καταβολή, εξάνθημα, κνησμός, πονοκέφαλος, και σπανίως γενικευμένη αλλεργική αντίδραση.
«Κι αν ξεχάσω μια επαναληπτική δόση;»
Κατά κανόνα, συνεχίζουμε κανονικά τις δόσεις που υπολείπονται χωρίς να χάνουν την αξία τους οι προηγηθείσες δόσεις. Συμβουλεύσου τον παιδίατρο για το χρονοδιάγραμμα που θα εφαρμοστεί.
«Καλύπτονται όλα τα εμβόλια από τον ΕΟΠΥΥ;»
Όλα τα εμβόλια που εντάσσονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών –και αυτό της γρίπης– καλύπτονται 100% από τον ΕΟΠΥΥ.
Συνεργάστηκε ο Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, ομότιμος καθηγητής Παιδιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
