Συνεργάστηκε ο Κύρος Μουτσούρης, χειρουργός οφθαλμίατρος, M.D., ειδικός κερατοειδούς και εξωτερικών παθήσεων του οφθαλμού, μετεκπαιδευθείς στο Netherlands Institute for Innovative Surgery στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας
Θεωρούμε την ελάττωση της όρασης και τη χρήση γυαλιών σημάδι γήρανσης ή κάποιας σοβαρής πάθησης, αλλά δεν είναι πάντα έτσι. Πολλές φορές ο τρόπος ζωής σου, η ηλιακή ακτινοβολία, η κακή διατροφή, η φύση της εργασίας σου κουράζει τα μάτια σου. Όμως, υπάρχουν και παθήσεις που απειλούν την υγεία των ματιών σου οι οποίες χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή και σημασία στην πρόληψη. Ανάλογα με το πρόβλημα που αντιμετωπίζεις, εδώ θα βρεις όλες τις επιλογές που έχεις για να βελτιώσεις την όρασή σου ή και να την τελειοποιήσεις!
1. Αν έχεις πονοκέφαλο γύρω από το μάτι ... ή πάνω από αυτό, ή μέσα σε αυτό, ζάλη, κόπωση, ναυτία μετά από παρατεταμένη οπτική εργασία ή δυσκολία στην εκτίμηση των αποστάσεων και του προσανατολισμού στο χώρο.
Τι μπορεί να είναι: Κόπωση ματιών. Δεν αφορά κάποια συγκεκριμένη πάθηση, τα αίτια μπορεί να είναι διάφορα, αλλά πολλοί είναι εκείνοι που υποφέρουν από παροδικές ενοχλήσεις, ή πόνο μέσα, ή γύρω από το μάτι. Πού οφείλεται Σε ανάγνωση κειμένων με μικρά γράμματα υπό κακό φωτισμό και σε ακατάλληλα γυαλιά οράσεως, σε ανεπιτυχή διόρθωση των διαθλαστικών σφαλμάτων του ματιού. Τι να κάνεις: Ο οφθαλμίατρος θα σε υποβάλει σε μία διαθλαστική εξέταση για τη διερεύνηση πιθανών αποκλίσεων ανάμεσα στα δύο μάτια. - Αν η εργασία σου απαιτεί να κοιτάς κοντά, φρόντισε να ξεκουράζεσαι κάθε 15 λεπτά κοιτώντας κάποιο αντικείμενο που βρίσκεται μακριά και μπροστά σου. - Εάν η οθόνη του υπολογιστή βρίσκεται μπροστά από τοίχο, άλλαξε τη θέση της. Καλό είναι να έχει χώρο πίσω η οθόνη. -Εάν τα μάτια σου είναι ξηρά και ερεθισμένα, ανοιγόκλεισέ τα αρκετές φορές για να υγρανθούν ή βάζε τεχνητά δάκρυα.
2. Αν τα μάτια σου τσούζουν: Νιώθεις κάψιμο (τσούξιμο) και φαγούρα, έχεις την αίσθηση ότι μέσα στο μάτι υπάρχουν σκουπιδάκια, έχεις θαμπή όραση.
Τι μπορεί να είναι: Ξηροφθαλμία. Πού οφείλεται Σε ιδιοσυστασιακούς παράγοντες, την ηλικία, το φύλο (γυναίκες), φάρμακα, περιβαλλοντικούς παράγοντες (κλιματισμός), ενώ η υπερβολική ξηροφθαλμία μπορεί να οφείλεται σε αυτοάνοσα νοσήματα. Τι να κάνεις: - Εξετάσεις Ο οφθαλμίατρος θα κάνει κάποιες ειδικές εξετάσεις (μέτρηση του χρόνου διάσπασης και του ύψους της δακρυϊκής στιβάδας, Schirmer τεστ κ.λπ.). - Να ακολουθήσεις κάποια αγωγή Ο γιατρός θα σου συνταγογραφήσει τεχνητά δάκρυα για αποκατάσταση της υγρασίας του ματιού. Ανάλογα με το βαθμό της φλεγμονής, μπορεί να σου συνταγογραφήσει επιπλέον κάποιο ήπιο στεροειδές κολλύριο ή και ανοτροποποιητικές σταγόνες κυκλοσπορίνης Απόφραξη της αποχέτευσης των δακρύων με μικροσκοπικά πώματα σιλικόνης, ώστε να μείνουν περισσότερη ώρα στο μάτι αντί να φεύγουν από τη μύτη.
3. Αν βλέπεις σημαδάκια σαν να επιπλέουν
Τι μπορεί να είναι Στίγματα στην όραση. Πού οφείλονται Στη φυσιολογική εκφύλιση του υαλώδους σώματος (ένα διάφανο gel που γεμίζει το πίσω μέρος του ματιού). Σπάνια επηρεάζουν την όραση και είναι πιο συχνό στους μύωπες. Τι να κάνεις Απαραίτητο είναι να γίνει μία βυθοσκόπηση. Εάν τα στίγματα αυξάνονται και συνοδεύονται από λάμψεις σαν αστραπές, μπορεί να υποδηλώνεται κάποια σοβαρή διαταραχή, όπως αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς. Στους διαβητικούς μπορεί να είναι επίμονα και πυκνά εξαιτίας ενδοϋαλοειδικής αιμορραγίας.
4. Αν έχεις φαγούρα, πρήξιμο, σκουπιδάκια στο μάτι
Νιώθεις ενόχληση και αίσθηση ότι υπάρχουν σκουπιδάκια στο μάτι σου, το βλέφαρο είναι πρησμένο, το μάτι σου κόκκινο, έχεις φαγούρα, εκκρίνεται κιτρινωπό, πηχτό ή διαυγές υγρό. Τι μπορεί να είναι: Επιπεφυκίτιδα. Πού οφείλεται Μπορεί να προκληθεί από βακτηριδιακή ή ιογενή λοίμωξη οι οποίες είναι εξαιρετικά μεταδοτικές. Η ιογενής επιπεφυκίτιδα μπορεί να οφείλεται σε έναν από τους ιούς του κοινού κρυολογήματος ή σε ιό, όπως του απλού έρπη, αδενοϊό κ.λπ. Επίσης, μπορεί να προκύψει από αλλεργική αντίδραση του επιπεφυκότος, π.χ., από καπνό, ρύπανση, τρίχωμα ζώων, ή ερεθισμό από κατάχρηση κολλυρίων. Τι να κάνεις: - Χρησιμοποίησε τεχνητά δάκρυα: Τα συμπτώματα της επιπεφυκίτιδας ανακουφίζονται με πλύση του ματιού με τεχνητά δάκρυα. - Πλένε τα χέρια σου: Για να αποφύγεις τη μετάδοση της λοίμωξης, πλένε συνέχεια τα χέρια σου και απόφευγε να αγγίζεις το ερεθισμένο μάτι. Αν υπάρχουν υπόνοιες για λοίμωξη, όπως οι εκκρίσεις, ο οφθαλμίατρος ίσως λάβει δείγμα του εκκρινόμενου υγρού για να ταυτοποιηθεί η αιτία με καλλιέργεια. Η βακτηριδιακή επιπεφυκίτιδα αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικές στάγονες ή αλοιφή. Η ιογενής με τεχνητά δάκρυα και ενίοτε σταγόνες που περιέχουν αντιικό φάρμακο. Για την αλλεργική επιπεφυκίτιδα ο γιατρός θα σου συνταγογραφήσει κολλύριο ή αντιαλλεργικά φάρμακα.
5. Αν βλέπεις θολά
Τι μπορεί να είναι: Αστιγματισμός. Στις περισσότερες περιπτώσεις οφείλεται σε διαταραχή του σχήματος του κερατοειδούς: όταν η καμπυλότητα του κερατοειδούς δεν είναι ομοιόμορφη στους μεσημβρινούς του, τότε το αντικείμενο που κοιτάς δεν εστιάζεται σε ένα σημείο πάνω στον αμφιβληστροειδή αλλά σε περισσότερα, με αποτέλεσμα η εικόνα να είναι θολή. Τι να κάνεις: Μια διαθλαστική εξέταση.
6. Αν δε βλέπεις καλά μακριά
Τι μπορεί να είναι: Μυωπία, μία διαθλαστική ανωμαλία που εμφανίζει το 50% των ανθρώπων στην παραγωγική ηλικία παγκοσμίως. Πού οφείλεται Είναι πολλές φορές κληρονομική. Επίσης, σε πολύωρη καθιστική εργασία σε κλειστούς χώρους, καθημερινή εργασία με χρήση υπολογιστή. Τι να κάνεις: -Εξετάσεις: Χρειάζεσαι γυαλιά. Εάν δε θέλεις να φορέσεις γυαλιά ή φακούς επαφής, κάνε έναν πλήρη διαθλαστικό έλεγχο με μέτρηση οπτικής οξύτητας, βυθοσκόπηση, τονομέτρηση κ.λπ., οι οποίες θα σου δείξουν αν είσαι κατάλληλη για κάποια μορφή διαθλαστικής χειρουργικής.
7. Αν δυσκολεύεσαι να δεις καλά κοντά
Τι μπορεί να είναι: Πρεσβυωπία. Δύο εκατομμύρια Έλληνες έχουν δυσκολία στην κοντινή όραση. Πού οφείλεται Σχετίζεται με την προοδευτική μείωση της κοντινής όρασης και οφείλεται σε απώλεια της ελαστικότητας του κρυσταλλοειδούς φακού του ματιού, καθώς και στην πάχυνσή του και μείωση λειτουργικότητας του ακτινωτού σώμα-τος που βρίσκεται πίσω από την ίριδα. Τι να κάνεις: - Να φορέσεις γυαλιά οράσεως ή φακούς επαφής.
8. Αν βλέπεις αστραπές
... στη γωνία του ματιού, έχεις ξαφνική εμφάνιση σκούρων στιγμάτων στο πεδίο όρασης και εμφανίζεται σκιά που επηρεάζει την όρασή σου. Τι μπορεί να είναι Αποκόλληση αμφιβληστροειδούς. Ο ευαίσθητος στο φως αμφιβληστροειδής χιτώνας του ματιού κανονικά είναι προσκολλημένος στον υποκείμενο χοριοειδικό ιστό (τον αγγειακό χιτώνα του ματιού), αλλά είναι δυνατόν ένα μέρος του να αποκολληθεί από αυτόν. Συνήθως συμβαίνει στο ένα μάτι, αλλά μπορεί να προκαλέσει μερική ή ολική τύφλωση, αν δεν αντιμετωπιστεί γρήγορα. Είναι πιο συχνή στους μύωπες και τους διαβητικούς ή μπορεί να οφείλεται σε υποκείμενη νόσο. Τι να κάνεις - Βυθοσκόπηση για να διαγνώσει ο οφθαλμίατρος την αποκόλληση. Εάν η βυθοσκόπηση είναι δυσχερής, πρέπει να γίνει υπερηχογράφημα.
9. Αν πονάς, έχεις ευαισθησία στο φως, Βλέπεις γύρω από τα φώτα δακτυλίους
Το μάτι σου, μπαίνοντας σε σκοτεινό χώρο, είναι κόκκινο και έχει δακρύρροια, έντονο πόνο, ευαισθησία στο φως, έχεις τάση για εμετό ή ναυτία, βλέπεις γύρω από τα φώτα δακτυλίους. Στο χρόνιο γλαύκωμα η περιφερική όραση χάνεται χωρίς να το αντιληφθείς και σε τελικό στάδιο η όρασή σου είναι σαν να βλέπεις μέσα από σωλήνα. Τι μπορεί να είναι: Οξύ γλαύκωμα. Το υγρό που εκκρίνεται στο μπροστινό μέρος του ματιού ακριβώς πίσω από την ίριδα, για να διατηρεί το σχήμα του και να τρέφει τους ιστούς, παροχετεύεται συνεχώς από τη γωνία μεταξύ κερατοειδούς και ίριδας. Όμως, στην πάθηση αυτή η πίεση του υγρού μέσα στο μάτι αυξάνεται προκαλώντας πόνο και κοκκινίλα και καταστρέφει το οπτικό νεύρο που μεταφέρει τις εικόνες στον εγκέφαλο. Πού οφείλεται Στην απόφραξη της σχισμής μέσα από την οποία αποχετεύεται το υγρό του ματιού στο φλεβικό σύστημα. Τι να κάνεις - Μία τονομέτρηση για να μετρηθεί η πίεση στο εσωτερικό του ματιού.
10. Αν βλέπεις τα αντικείμενα παραμορφωμένα ... και μειώνεται σταδιακά η κεντρική όρασή σου.
Τι μπορεί να είναι: Εκφύλιση ωχράς κηλίδος. Πού οφειλεται: Στην ηλικία, την κληρονομικότητα, τις ανοιχτόχρωμες ίριδες, στο κάπνισμα, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, καθώς και στην ηλιακή ακτινοβολία. Τι να κάνεις: - Προστάτεψε τα μάτια σου με γυαλιά ηλίου με φίλτρο απορροφητικό για όλο το φάσμα των υπεριωδών ακτινοβολιών. - Τακτικούς οφθαλμολογικούς ελέγχους μετά τα 40. - Κόψε το κάπνισμα, ρύθμισε την πίεση ή τη χοληστερόλη σου. - Πάρε πολυβιταμίνες με λουτεΐνη, αντιοξειδωτικά, Ω-3 και ψευδάργυρο.
Διάβασε επίσης: Πόνος στον αυχένα; Μήπως φταίει το κινητό σου;
Διάβασε επίσης: Πόνος στο λαιμό; Δοκίμασε το "γιατρικό" της health editor