Από τη Θεώνη Καπερώνη, διαιτολόγο - διατροφολόγο FB theoni.kaperonib
Πολλές φορές, όταν αντιμετωπίζουμε μία δύσκολη ή στρεσογόνο κατάσταση τείνουμε να καταναλώνουμε τρόφιμα τα οποία είτε έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος ή/και ζάχαρη σε μεγάλες ποσότητες. Όταν η κατάσταση αυτή είναι επαναλαμβανόμενη, δηλαδή συγκεκριμένα συναισθήματα όπως το άγχος, ο θυμός, ο φόβος, η ανία, η λύπη, η μοναξιά κ.ά μας οδηγούν σε υπερκατανάλωση συγκεκριμένων τροφίμων τότε η κατάσταση αυτή ορίζεται ως συναισθηματική υπερφαγία. Η συναισθηματική υπερφαγία δίνει την ψευδαίσθηση μιας προσωρινής "ανακούφισης" με πολλές όμως επιπτώσεις.
Πώς θα την αντιμετωπίσεις: Βρες τους παράγοντες που δίνουν ώθηση στη συναισθηματική υπερφαγία
Σημαντικά γεγονότα που συμβαίνουν στη ζωή μας, ή τώρα αυτή η δύσκολη και πρωτόγνωρη περίοδο που διανύουμε όλοι και ίσως κάποιες φορές να μας προκαλεί αβεβαιότητα, είναι συνηθισμένοι "πυροκροτητές". Το άγχος και οι δυσκολίες μπορεί να μας οδηγήσουν σε υπερκατανάλωση κακής ποιότητας τροφής, μια συμπεριφορά που όχι μόνο διαταράσσει την προσπάθεια μας για τη διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους αλλά μας οδηγεί σε ραγδαία αύξηση του βάρους. Άλλοι παράγοντες που μπορεί να ενισχύσουν τη συναισθηματική υπερφαγία είναι οι δυσκολίες στις διαπροσωπικές μας σχέσεις, το άγχος στα επαγγελματικά μας, η οικονομική πίεση, τα προβλήματα υγείας.
Κράτησε ημερολόγιο και μάθε τι είναι αυτό που σε κάνει να "μην μπορείς να σταματήσεις να τρως"
Για τον καθένα ο λόγος που μπορεί να οδηγείται στην υπερκατανάλωση τροφής είναι διαφορετικός. Γι’αυτό είναι πολύ σημαντικό να προσδιορίσουμε τους "δικούς μας" λόγους που μας οδηγούν στο φαγητό. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την τήρηση ενός ημερολογίου καταγραφής τροφίμων. Εκεί, θα καταγράφουμε την ποσότητα, την ποιότητα αλλά και τα συναισθήματα που έχουμε την ώρα που καταναλώνουμε το φαγητό. Αυτή η διαδικασία αποτελεί το πρώτο στάδιο για να αναγνωρίσουμε το πρόβλημα μας και να δημιουργήσουμε μία στρατηγική με στόχο να σταματήσουμε το φαύλο κύκλο της συναισθηματικής υπερφαγίας. Για παράδειγμα, αν κάποιος τρώει πολύ όταν νοιώθει αγχωμένος, μπορεί να κάνει συστηματικά φυσική δραστηριότητα, γιόγκα ή διαλογισμό ορισμένες φορές μέσα στην εβδομάδα προκειμένου να μειώσει τα επίπεδα του άγχους. Επίσης, η υπερφαγία λειτουργεί ως αντιπερισπασμός. Για παράδειγμα, αν έχεις έντονη ανησυχία για ένα επερχόμενο γεγονός μπορεί ασυνείδητα να εστιάζεις στο φαγητό αντί να προσπαθείς να αντιμετωπίσεις αυτή την επώδυνη κατάσταση. Ωστόσο, οποιοδήποτε συναίσθημα και αν μας οδηγεί στην υπερκατανάλωση φαγητού το αποτέλεσμα είναι προσωρινό. Τα αρνητικά συναισθήματα συνεχίζουν να υπάρχουν και ίσως προστεθεί ακόμη ένα αρνητικό συναίσθημα: "Οι ενοχές" της υπερκατανάλωσης του φαγητού που σχετίζεται είτε με το να απομακρυνόμαστε από τον στόχο της απώλειας βάρους ή της διατήρησης του φυσιολογικού μας βάρους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλές φορές να μας οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο.
Πώς να αποκτήσουμε τον αυτό-έλεγχο στη διατροφή
Ορισμένοι απλοί τρόποι που μπορείς να εφαρμόσεις όταν τα αρνητικά συναισθήματα σε οδηγούν στην κατανάλωση φαγητού είναι οι παρακάτω:
- Διαχειρίσου το άγχος σου με τεχνικές όπως γιόγκα, διαλογισμό, βαθιές αναπνοές.
- Άκου το σώμα σου.
- Προσπάθησε να τρως μόνο όταν πεινάς πραγματικά.
- Ζήτησε υποστήριξη από το οικογενειακό περιβάλλον ή τους φίλους σου.
- Καταπολέμησε την ανία. Γέμισε το πρόγραμμά σου με δραστηριότητες που σε ευχαριστούν: Βγες να περπατήσεις, δες μια ταινία, ασχολήσου ενεργά με το κατοικίδιο σου, άκουσε αγαπημένη σου μουσική, διάβασε ένα ωραίο βιβλίο ή κάλεσε μια φίλη στο σπίτι.
- Δώσε έμφαση στο είδος των τροφίμων που επιλέγεις να έχεις στο σπίτι.
- Απόφευγε να πηγαίνεις στο σούπερ μάρκετ όταν πεινάς ή όταν κατακλύζεσαι από αρνητικά συναισθήματα.
- Μην στερείσαι τα αγαπημένα σου φαγητά ή γλυκίσματα. Πολλές φορές, όταν ξεκινάμε δίαιτα απαγορεύουμε στον εαυτό μας να απολαύσουμε τα αγαπημένα μας φαγητά ή γλυκίσματα. Η στέρηση όμως μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη πιο έντονη επιθυμία για γλυκά ή/και λιπαρά τρόφιμα. Εξάλλου, ένας τρόπος για να διατηρήσουμε την απώλεια βάρους επιτυγχάνεται μέσω της αυξημένης συχνότητας κατανάλωσης υγιεινών τροφίμων και η αραιή κατανάλωση γλυκισμάτων και λιπαρών τροφίμων.
- Αν η συναισθηματική υπερφαγία αποτελεί ένα χρόνιο πρόβλημα, η καλύτερη λύση είναι να απευθυνθείς σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας με εξειδίκευση στις διατροφικές διαταραχές και σε συνεργασία με συμβουλευτική από διαιτολόγο-διατροφολόγο.
- Διάβασε επίσης: Οδηγός: Διατροφικές διαταραχές, όσα ξέρεις και όσα δεν υποψιαζόσουν
- Διάβασε επίσης: Το "ταξίδι" προς τις διατροφικές διαταραχές και γιατί μοιάζει με έναν κακοποιητικό έρωτα