Έρευνα: Τι συμβαίνει στα νεφρά μας όσο μεγαλώνουμε;

Ακόμη κι αν είμαστε υγιείς, τα νεφρά μας "γερνάνε" με το πέρασμα του χρόνου. Ο γιατρός υποδεικνύει πώς θα έχουμε για περισσότερα χρόνια υγιή νεφρά.

iStock

Η νεφρική μας λειτουργία δεν παραμένει σταθερή σε όλη τη διάρκεια της ζωής, αλλά φθίνει με την πάροδο του χρόνου, ακόμα κι αν η γενικότερη κατάσταση της υγείας είναι καλή, αναφέρουν επιστήμονες από τη Νορβηγία. Σε μελέτη που πραγματοποίησαν σε σχεδόν 3.000 εθελοντές ηλικίας 50 έως 97 ετών, ανακάλυψαν ότι ένας βασικός δείκτης της λειτουργίας των νεφρών μειωνόταν αργά αλλά σταδιακά κάθε χρόνο. Πώς μπορείς όμως να έχεις υγιή νεφρά για περισσότερα χρόνια;

Υγιή νεφρά: τι επηρεάζει τη λειτουργία τους μεγαλώνοντας;

Σύμφωνα με την παραπάνω έρευνα, η μείωση της νεφρικής λειτουργίας δεν εξαρτάται μόνο από το χρόνο και την ηλικία μας. Όπως διαπίστωσαν, η μείωση ήταν: * Μικρότερη στους εθελοντές χωρίς υποκείμενα προβλήματα υγείας και χωρίς παράγοντες κινδύνου για εκδήλωση νεφροπάθειας * Μεγαλύτερη στα άτομα με υποκείμενα χρόνια προβλήματα υγείας ή/και με παράγοντες κινδύνου για εκδήλωση νεφρικής νόσου. Οι ερευνητές δημοσιεύουν τα ευρήματά τους στο έγκυρο νεφρολογικό περιοδικό Journal of the American Society of Nephrology.

Όπως γράφουν, βάσισαν την έρευνά τους σε τρεις ομάδες εθελοντών από τη Νορβηγία, τη Γερμανία και την Ισλανδία. Στις δύο από τις ομάδες οι συμμετέχοντες είχαν ηλικία 50-70 ετών και στην τρίτη άνω των 70 ετών. Λιγότερο από το ένα τρίτο των συμμετεχόντων θεωρήθηκαν ως υγιείς. "Η έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας είναι κάτι που συμβαίνει σε όλους τους ανθρώπους, ακολουθώντας την φυσιολογική γήρανση του σώματος", σχολιάζει ο χειρουργός-ουρολόγος Δρ. Ηρακλής Πούλιας, τ. πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας. "Η έκπτωση αυτή δεν συμβαίνει επειδή αρρωσταίνουμε, αλλά επειδή μεγαλώνουμε. Επιταχύνεται όμως όταν αναπτυχθούν νοσήματα που επιβαρύνουν τη νεφρική λειτουργία, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης ή η υπέρταση, καθώς και όταν αναπτυχθεί χρόνια νεφρική νόσος. Ωστόσο η έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας παρουσιάζει διακύμανση από άνθρωπο σε άνθρωπο και δεν γνωρίζουμε ακόμα με βεβαιότητα γιατί υπάρχει αυτή η διαφοροποίηση. Το μόνο σίγουρο είναι πως η καλή γενική υγεία δεν εγγυάται καλή νεφρική λειτουργία".

Τι μπορούμε να κάνουμε για υγιή νεφρά

"Υπάρχουν αρκετά πράγματα που όλοι μπορούμε να κάνουμε", συμβουλεύει ο κ. Πούλιας. "Κατ' αρχάς πρέπει να λαμβάνουμε όλα τα μέτρα που θα μας προστατεύσουν από την ανάπτυξη παθήσεων που βλάπτουν τους νεφρούς. Οι δύο κυριότερες είναι η υπέρταση και ο σακχαρώδης διαβήτης. Επομένως πρέπει να προσέχουμε τη διατροφή μας, να γυμναζόμαστε καθημερινά (το παρατεταμένο περπάτημα είναι πολύ καλή επιλογή), να μην καπνίζουμε και να φροντίσουμε να διατηρούμε σε υγιή όρια το σωματικό βάρος μας".

Ακρογωνιαίος λίθος της διατροφής για την προστασία των νεφρών είναι η λογική κατανάλωση άλατος και σακχάρων. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι θα βάζουμε ελάχιστο έως καθόλου πρόσθετο αλάτι στο φαγητό και στις σαλάτες, διότι τα περισσότερα έτοιμα τρόφιμα του εμπορίου περιέχουν πολύ πρόσθετο αλάτι. Συνολικά στη διάρκεια της ημέρας δεν πρέπει να υπερβαίνουμε τα 2.300 mg νάτριο (ή 2,3 γραμμάρια). Το αλάτι αναγράφεται ως "νάτριο" στις συσκευασίες των τροφίμων, επομένως διαβάζοντας τες μπορούμε να υπολογίσουμε κατά προσέγγιση πόσο αλάτι τρώμε. Όσον αφορά τα σάκχαρα, η διατροφή μας καλό είναι να περιέχει άφθονα μη επεξεργασμένα και λιγοστά επεξεργασμένα. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι θα τρώμε άφθονα ολόκληρα φρούτα, λαχανικά και όσπρια, και λογικές ποσότητες από δημητριακά ολικής αλέσεως (μπορεί να περιέχουν πολύ αλάτι και πρόσθετη ζάχαρη).

Η ζάχαρη και οτιδήποτε την περιέχει πρέπει να καταναλώνεται σποραδικά. Λογική και μετρημένη πρέπει να είναι και η κατανάλωση αλκοόλ, διότι σε μεγάλες ποσότητες τα οινοπνευματώδη ποτά βλάπτουν τη νεφρική λειτουργία. Εκτός από τη διατροφή, πολύ σημαντικός είναι και ο περιοδικός προληπτικός έλεγχος (τσεκάπ) των ούρων, ώστε να γίνει εγκαίρως αντιληπτή τυχόν έναρξη της νεφρικής νόσου και να ληφθούν τα απαιτούμενα μέτρα. Απαραίτητο είναι ακόμα να συμβουλευόμαστε αμέσως έναν ουρολόγο, εάν εκδηλώσουμε ύποπτα συμπτώματα από το ουροποιητικό, όπως αίσθημα καύσου (κάψιμο) κατά την ούρηση, συχνουρία κ.λπ.

"Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να υποκρύπτουν κάποια ουρολοίμωξη, η οποία αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως και σωστά μπορεί να βλάψει τους νεφρούς", εξηγεί ο ειδικός. Ιδιαίτερα προσεκτικοί, τέλος, πρέπει να είμαστε και με τα φάρμακα που λαμβάνουμε συστηματικά. Αν και ορισμένα (όπως κάποια για την υπέρταση) δρουν προστατευτικά στους νεφρούς, άλλα μπορεί να επιβαρύνουν τη νεφρική λειτουργία. Αυτό μπορεί να συμβεί ακόμα και με θεωρητικώς "αθώα" φάρμακα, όπως ορισμένα παυσίπονα ή και αντιβιοτικά ακόμα. "Κάθε φαρμακευτική ουσία που λαμβάνουμε, εισέρχεται στο αίμα το οποίο διηθείται στους νεφρούς", εξηγεί ο κ. Πούλιας. "Επομένως πρέπει να γνωρίζουν οι ασθενείς αν τα φάρμακά τους επηρεάζουν τη νεφρική λειτουργία και με ποιον τρόπο (θετικά ή αρνητικά). Σε περίπτωση αμφιβολίας, να συμβουλεύονται τον γιατρό που τους χορήγησε τα φάρμακα".