Υπάρχουν φίλοι και «φίλοι». Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι τοξικοί άνθρωποι στη ζωή σου, οι λυκοφιλίες όπως θα τις λέγαμε αλλιώς. Είναι άνθρωποι που δεν θα τους κατέτασσε στους έμπιστους φίλους σου, ούτε όμως και στους εχθρούς σου. Αν όλα αυτά σου χτυπάνε ένα καμπανάκι, διάβασε τη συνέχεια. Ας ξεκινήσουμε όμως από το πιο βασικό: Ποιος είναι ο τοξικός φίλος;
Σύμφωνα με τον ψυχοθεραπευτή Jeremy Bergen, MS, LCPC, «τοξικός φίλος είναι ένας άνθρωπος στη ζωή σου με τον οποίο, κάτω από την επιφάνεια της φιλίας, υπάρχει κάποιου είδους ανταγωνισμός ή αντιπαλότητα. Ο ανταγωνισμός αυτός μπορεί να προκύπτει από συγκρούσεις μεταξύ σας που δεν έχουν λυθεί, ζήλια από τον έναν ή ίσως να υποδηλώνει τα ψυχολογικά θέματα του ενός».
Εδώ θα βρεις όσα χρειάζεται να γνωρίζεις για την ψυχολογία μιας τοξικής φιλίας, όπως πώς θα την αναγνωρίσεις, τις διανοητικές και συναισθηματικές συνέπειες και ποια είναι τα επόμενα βήματα που πρέπει να κάνεις.
10 ερωτήσεις στον εαυτό σου για να μάθεις αν ζεις μια τοξική φιλία:
1. Έχει πει ψέματα για μένα σε άλλους είτε για να κάνει τον εαυτό της να δείχνει καλύτερο είτε για να κάνει εμένα να δείχνω χειρότερη;
2. Μου έχει πει ψέματα απλά για να κερδίσει κάτι που θέλει;
3. Πόσο συχνά ανατρέπει τα σχέδιά μας χωρίς προειδοποίηση ή διαμαρτύρεται όταν κάτι δεν είναι όπως της αρέσει;
4. Μου ασκεί συχνά κριτική αλλά όταν της το επισημαίνω λέει πως «δεν καταλαβαίνω από αστεία»;
5. Έχει σαμποτάρει ποτέ εσκεμμένα μια κατάσταση ή με έχει εμποδίσει να κατακτήσω έναν στόχο;
6. Προσπαθεί να βάλει απόσταση ανάμεσα σε μένα και σε άλλους φίλους μας;
7. Τα κομπλιμέντα της κρύβουν συχνά μια υπόγεια προσβολή;
8. Έχει προσπαθήσει ποτέ να χαλάσει μία σχέση μου;
9. Αντιδρά με θυμό, ενόχληση ή έλλειψη ενδιαφέροντος όταν μιλάω για τη ζωή μου; Δείχνει ενδιαφέρον μόνο όταν της λέω άσχημα νέα;
Και τελευταία αλλά πιο σημαντική ερώτηση:
10. Πώς νιώθω όταν επιστρέφω σπίτι μου μετά από μια έξοδο μαζί της;
Η ψυχολογική επιβάρυνση μιας τοξικής φιλίας
Σύμφωνα με τον Bergen, το να βιώνεις μια τοξική διαπροσωπική σχέση μπορεί να έχει βαρύ αντίτιμο στη διανοητική και συναισθηματική σου υγεία. «Οι τοξικές φιλίες μπορεί πραγματικά να σε τρελάνουν» εξηγεί.
«Η παρατεταμένη επαφή με έναν τοξικό φίλο μπορεί να αρχίσει να κάνει έναν άνθρωπο να αμφισβητεί τις ίδιες του τις σκέψεις και τα συναισθήματα αναφορικά με καταστάσεις, ανθρώπους ή ακόμη και τον εαυτό του». Μια ανθυγιεινή σχέση μπορεί ακόμη να σε κάνει να αμφισβητήσεις την αυτοεκτίμησή σου. «Καθώς οι απογοητεύσεις και οι προσβολές είναι συνηθισμένες σε μια τοξική φιλία, η αυτοεκτίμηση μπορεί να μειωθεί, ειδικά αν η τοξική φίλη ήταν αρχικά ένας έμπιστος άνθρωπος στη ζωή σου».
Έχω μία τοξική σχέση – τι μπορώ να κάνω;
Πιθανότατα είναι ώρα να επανεξετάσεις τη σχέση σου. Ωστόσο δεν χρειάζεται να αποκλείσεις εντελώς από τη ζωή σου αυτό τον άνθρωπο. «Δεν είναι απαραίτητο να τελειώσουμε κάθε σχέση στη ζωή μας που δεν μπορεί να μην είναι είναι υγιής, είναι όμως σημαντικό να έχουμε δυνατά όρια απέναντι στους τοξικούς ανθρώπους στη ζωή μας» συμβουλεύει ο ειδικός.
«Τα όρια μας κρατούν ασφαλείς και υποδεικνύουν στους άλλους πώς να μας συμπεριφερθούν. Είναι δύσκολο μερικές φορές να τα θέσεις, τα υγιή όμως όρια μας ενδυναμώνουν και μπορεί να βοηθήσουν να αλλάξει η δυναμική μιας τοξικής σχέσης».