Πότε η δυσκολία στην ανάγνωση είναι ένα φυσικό στάδιο από το οποίο περνά το παιδί λόγω ηλικίας και πότε είναι η στιγμή να διερευνηθεί η πιθανότητα δυσαναγνωσίας; Η Ιωάννα Δημητριάδου, ειδικός σε θέματα Ψυχολογίας της Εκπαίδευσης και σε μαθησιακές δυσκολίες επιχειρεί να λύσει μια παρεξήγηση που βασανίζει πολλούς γονείς και εκπαιδευτικούς, παρουσιάζοντας το φαινόμενο της δυσαναγνωσίας. Η ανάγνωση είναι η πιο σημαντική και απαραίτητη δραστηριότητα για τα παιδιά προ-σχολικής και σχολικής ηλικίας. Δυσκολίες στην αναγνωστική ικανότητα και έλλειψη κατανόησης των όσων έχουν διαβαστεί αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά ενός παιδιού με δυσαναγνωσία. Η κύρια αιτία της δυσαναγνωσίας είναι η ελλειμματική ικανότητα φωνολογικής αποκωδικοποίησης των ήχων των γραμμάτων (φωνολογική ενημερότητα). Η συχνότητα εμφάνισης της δυσαναγνωσίας είναι παρόμοια ανάμεσα σε αγόρια και κορίτσια.
Τι είναι η Φωνολογική Ενημερότητα;
Η φωνολογική ενημερότητα του λόγου παίζει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της ανάγνωσης. Το παιδί πρέπει να είναι σε θέση να καταλαβαίνει και να συντάσσει ομοιοκαταληξίες, να αναγνωρίζει τους ήχους των γραμμάτων μέσα στις λέξεις και να χωρίζει και να ενώνει τις συλλαβές. Να έχει, δηλαδή, ικανοποιητική αντίληψη της φωνολογικής δομής της γλώσσας.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός "καλού αναγνώστη";
- Να έχει σωστή ροή λόγου την ώρα που διαβάζει.
- Να τονίζει σωστά τις λέξεις.
- Να ακολουθεί και να κατανοεί τις προτάσεις του κειμένου.
- Να μπορεί να αναπαράγει την κεντρική ιδέα του κειμένου και να την αναπαράγει προφορικά ή γραπτά , όταν του ζητηθεί.
- Να χρωματίζει τον τόνο της φωνής του ανάλογα με το ύφος του κειμένου που διαβάζει.
- Να ολοκληρώνει την ανάγνωση σε ικανοποιητικό χρόνο.
- Να αναγνωρίζει τυχόν λάθη και να κάνει αυτόματα αυτοδιόρθωση.
- Να σταματάει στις τελείες και στα κόμματα.
- Να έχει αυτοπεποίθηση την ώρα της ανάγνωσης.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός αναγνώστη με δυσαναγνωσία;
Τα παρακάτω χαρακτηριστικά αποτελούν συμπτώματα της δυσαναγνωσίας και βοήθεια για το γονιό ή το δάσκαλο που ανησυχούν ή υποψιάζονται πως κάτι δεν πάει καλά με την αναγνωστική ικανότητα του παιδιού.
- Κομπιάζει την ώρα της ανάγνωσης.
- Χάνει τη σειρά του κειμένου.
- Διαβάζει λάθος τις λέξεις, χωρίς ο ίδιος να το καταλαβαίνει.
- Δεν τονίζει σωστά.
- Παρουσιάζει δυσκολίες στην αποκωδικοποίηση των ήχων, κυρίως των δίψηφων συμφώνων (π.χ. ‘-στ, -τσ, -τζ).
- Παρουσιάζει δυσκολίες στην ανάγνωση πολυσύλλαβων λέξεων.
- Δεν ολοκληρώνει την ανάγνωση σε ικανό χρόνο.
- Αγνοεί τα σημεία στίξης.
- Προσθέτει επιπρόσθετους φθόγγους ή συλλαβές στις λέξεις που διαβάζει.
- Δεν αποδίδει την κεντρική ιδέα του κειμένου προφορικά ή γραπτά.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός παιδιού που μπορεί να παρουσιάζει μια φυσιολογική δυσκολία στην ανάγνωση λόγω το ότι βρίσκεται για πρώτη φορά σε επαφή με την ανάγνωση:
3 χρονών:
- Τα παιδιά έρχονται σε επαφή με την ανάγνωση ήδη από 3 χρονών.
- Να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τις ομοιοκαταληξίες σ’ ένα ποίημα ή τραγούδι.
- Να περιγράφουν με λίγες λεξούλες τις εικόνες.
4 χρονών:
- Να μπορούν να αναγνωρίζουν τον αριθμό των συλλαβών που έχει μια λέξη.
- Να έχουν τη δυνατότητα να χτυπούν παλαμάκια σε κάθε συλλαβή.
- Να μπορούν να ενώνουν και να χωρίζουν τις συλλαβές, κυρίως σε δισύλλαβες λέξεις.
Δείτε περισσότερα στο themamagers.gr